Bakım nedir?

Bir işletmedeki kurulu düzenin çalışmasını aralıksız olarak sürdürebilmesi için yapılan işlemlerdir. Bakım yöntemleri, plansız ve planlı bakım olarak iki ana grupta toplanır.

1. Plansız Bakım

   Bir işletmede ancak arıza çıktıkça bakım ve onarım yapılır. Bu nedenle onarım sırasında üretim kaybı fazla olur. Bu yöntemde ortaya çıkan arızalar zamanla diğer makine yada araçlara da zarar verebilir. Günümüzde kullanılmayan bir yöntemdir. Plansız bakımın sahip olduğu dezavantajlar nedeniyle, planlı bakım yöntemlerinin kullanımını zorunlu bir hale gelmiştir

2. Planlı bakım

   Periyodik Bakım (Koruyucu Bakım / Kestirimci Bakım (Uyarıcı Bakım) / Proaktif Bakım (Önleyici Bakım) olarak üç grupta incelenir.

   • Periyodik Bakım (Koruyucu Bakım)

     Bu bakım yönteminde, önceden belirlenen bir zaman periyodunda makine parçalarının bakım ve onarımları yapılmaktadır. Düzenli olarak makine üzerindeki bütün donanımlar gözden geçirilmekte ve tespit edilen arızalar giderilmektedir. Bu yöntemde arızanın çıkması beklenmez. Sisteme daha önceden periyodik olarak yapılan bakım neticesinde olası arızaların önüne geçilir. Sistemin ne zaman bakıma alınacağı, bu sistemi kuran firmanın vereceği bilgiler doğrultusunda önceden planlanır. Böylelikle arıza çıkma ihtimali büyük ölçüde azalır. Tesis bakımı en iyi şekilde planlı bakım programı ile gerçekleştirilir. Böyle bir program günlük, haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık kontrol çizelgelerinden oluşur. Bu çizelgeler tesis mühendisi tarafından hazırlanır ve muhafaza edilir. Ancak bakımı bakım teknisyenleri yapar.

   • Kestirimci Bakım (Uyarıcı Bakım):

     En yüksek verimi almak ve bakımdan kaynaklanan üretim kayıplarını en aza indirmek için kullanılan yöntemdir. Bu uygulamada bakım maliyetlerinde çok önemli azalmalar sağlanmıştır. Bu bakımdaki amaç sistemdeki araçları durdurmadan durumları hakkında veriler almak ve bu verilerin zaman içerisindeki değişimini incelemektir. Kestirimci bakımda, işletmelerdeki makinalar belli noktalardan izlemeye alınır. Bunun için, bir takım ölçüm cihazları kullanılır. Belli bir zaman aralığında alınan ölçüm sonuçları değerlendirilir. Bu ölçümler sonucu sistemde oluşabilecek arızalar önceden tespit edilerek gerekli işlemler yapılır.

     • Kestirimci Bakımın Avantajları

       Bakım süreleri ve makinaların duruş süreleri azalır. Zamanla oluşan küçük arızaların büyüyerek daha büyük sorunlar oluşturmasının önüne geçilir. Makinalarda oluşabilecek önemli arızalar, en alt seviyeye iner. İyi durumdaki makinalar, gereksiz yere durdurulmamış ve zaman kaybı yaşanmamış olur. Üretim kaybı oldukça azalır. Kestirimci Bakım Uygulama Basamakları

       • Ölçüm: Amaç arıza çıkmadan arızanın önüne geçmektir. Bu sebeple analiz ve ölçme işleminin yapılacağı kritik noktalar belirlenir. Gerekli ölçümler yapılır.
       • Analiz: Ölçüm sonuçları analiz edilir. Arızanın nereden kaynaklanmakta olduğu incelenir.
       • Onarım: Tespit edilen arıza, işletme programına bağlı olarak değerlendirilir ve onarım programa alınır.

3. Proaktif Bakım (Önleyici Bakım)

   Son yıllarda kullanılmaya başlayan yeni bir bakım yöntemidir. Proaktif bakımda amaç makinaların arızalarını ortaya çıkarmak değil, başlangıçta arızanın ortaya çıkmasını önlemektir. Burada tasarımda, yağlama sistemlerinde ve işletme şartlarında yapılacak değişiklikler ile arıza sebepleri ortadan kaldırılabilir. Proaktif bakımın uygulanabilmesi için ARGE bölümlerinin bulunduğu büyük işletmeler daha şanslı olmaktadır.